Meclisniñ yasağı

Meclis faaliyetiniñ yasağı ve qırımtatar strukturalarınıñ, din ve medeniyet teşkilâtlarınıñ ve haber vastalarınıñ muntazam taqip etilüvi işğal etilgen Qırımdaki qırımtatar milliy institutlarınıñ bütün sistemasını mahv etti. 

Rusiyeniñ bu areketleri halqara gumanitar uquqnı ve insan aqlarını qaba şekilde boza ve irqiy diskriminatsiyanıñ alâmetidir. Olar Qırım MC ve Aqyar şeeriniñ işğali ile razı olmağanlarğa qarşı keñiş mıqyaslı qorqutuv ve taqip kapmaniyasınıñ bir parçasıdır. 

İşğalcilerniñ mezkür adımları, qırımtatarlarnı ekstremit areketlerge mail olğan telükeli bir gruppa kibi, qırımtatar temsiliy organlarnı ise yarımadadaki vaziyetni stabalsizleştirmege tırışqan cinayet toplulığı kibi köstermek maqsadınen qırımtatarlarnı itibardan tüşürmek içün bir kampaniyanıñ parçasıdır. Bu, qırımtatarlarnıñ milliy institutlar sistemasını yoq etmek ve olarnıñ milliy liderlerini, şu cümleden 2500 milliy ve yerli meclis azalarını da, qanunsız saymaq içün yapılğan. Qırımtatarlarnıñ milliy liderleri Qırımnı terk etmege mecbur oldılar ve taqipler sebebinden evlerine qaytıp olamaylar. 

Hususan, işğalciler 2034 senesinece Qırımtatar Milliy lideri Mustafa Cemilevniñ Qırımğa kirmesini yasaq etti. Bundan ğayrı, 2020 senesi işğalciler oña qarşı Rusiye Ceza qanununnamesiniñ birden üç maddesine binaen cinayet davasını açtı: «Rusiyege kirişi yasaqlanğan çetel vatandaşınıñ bir gruppa insanlarnen evelden añlaşıp, Rusiye devlet sıñırını keçüv (Rusiye CQ 322-nci maddesiniñ 3-ünci qısmı); nariye silâsını diqqatsız saqlav, onıñ başqa insan tarafından qullanılması ve ağır aqibetlerge yol açması (Rusiye CQ 224-ünci maddesi); silânı qanunsız alıp saqlav (Rusiye CQ 222-nci maddesiniñ 1-inci qısmı)».

2021 senesi ilk yaz ayınıñ 1-nde Moskva nezaretinde olğan «Qırım Yuqarı mahkemesi» Qırımtatar Milliy Meclisiniñ reisi Refat Çubarovğa üküm çıqardı. O altı yıl apis cezası ve 200 biñ ruble para cezasına mahküm etildi. Çubarov 2014 senesi kiçik aynıñ 26-nda Qırım parlamentiniñ binası ögünde «qalabalıqlarnı teşkil etkeninde» qabaatlana.

2021 senesi çiçek ayınıñ 20-nde rus işğalci akimiyet «Qırım» gazetiniñ baş muarriri Bekir Mamutovnı Qırımtatar Milliy Meclisi añılğan BMT Baş kâtibiniñ maruzasını gazette derc etkeni içün  para cezasına mahküm etti. 

2016 senesi çiçek ayında Meclisniñ faaliyetine qoyulğan yasaq qırımtatarlarnıñ vatandaş, siyasiy ve medeniy aqlarınıñ zulumını «qanuniyleştirdi». 

İşğalci organlar, Meclisni ekstremist teşkilât kibi köstermek içün toplu siyasiy motivli cinayet davalarını azırlay. Qırımtatarlarnıñ milliy strukturalarınıñ azalarınıñ taqip etilmesi uydurılğan qabaatlar esasında tizile. İşğal vaqtında Qırımtatar Milliy Bayraq kününiñ ve quralaynıñ 18-nde qırımtatar halqı sürgünliginiñ yıldönüminiñ qayd etilmesinde iştirak etkenleri içün yüzlernen insan taqip etildi.  İnsan aqlarınıñ temin etilmesi içün halqara vesiqalarda közde tutulğan Meclis azalarınıñ söz serbestligi ve serbest toplaşmaq aqlarınıñ bozuluv alları sıq-sıq rastkele. 

Siyasiy liderlerniñ, faallerniñ, uquq qoruyıcılarnıñ, jurnalistlerniñ, advokatlarnıñ ve qırımtatar halqınıñ diger temsilcileriniñ kütleviy taqip etilmesi ile beraberlikte Meclis faaliyetine qoyulğan yasaq irqiy diskriminatsiyadır. 

Ukraina 2017 senesi BMT-niñ Halqara mahkemesinde Rusiye Federatsiyasına qarşı dava açtı ve muvafıq muvaqqat tedbirler körülmesi muracaatınen BMT HM-ne malümat talabı yolladı. 2017 senesi çiçek ayınıñ 19-nda BMT HM öz qararınen, diger şeyler arasında, Rusiyeni «qırımtatar toplulığınıñ temsiliy qurumlarını, şu cümleden Qırımtatar Milliy Meclisini de, qorumaq aqlarına bar olğan ya da yañı sıñırlavlar qullanmaqtan çekinmek» mecbur etti. Rusiye endi 4 yıldan berli BMT HM bu qararını aselet körmemezlikke ura.