İşğal hronologiyası

Qırım işğaliniñ ve onı ilhaq etmek ıntıluvınıñ hronologiyası

2014 senesi kiçik aynıñ 20

<p>Ukraina qanunlarında soñra qayd etilgen silâlı tecavuznıñ başlanuv tarihı (Rusiye Mudafaa nazirliigniñ «Qırımnıñ qaytarıluvı içün» medalinde de yer ala).</p>


2014 senesi kiçik aynıñ 23

Aqyarda Rusiye tarafdarı küçlerniñ eñ büyük mitingi. İlk kere Ukraina akimiyetini tanımamaq içün çağıruvlar eşitildi, Rusiye iş adamı Aleksey Çalıy Aqyarnıñ «halq şeer başı» vazifesine saylandı. Bu künü Moskvada Ukrainanıñ üç qısımğa bölünmesini talap etken miting keçirildi ve Harkivde paytahtınen «Kiçik Rusiyeni» ilân etmek içün Rusiye «göñüllileri» yollandı.


2014 senesi kiçik aynıñ 24

Soçi olimpiadası yaqınlarında deñiz akvatorâsınıñ mudafaasını etken Rusiye Arbiy deñiz quvetleriniñ gemileri Novorossiyskte «yeşil adamçıqlarnı» (Qırım MC ve Aqyardaki ukrain arbiy qısımlarını blok etmek ve memuriy binalarnı zapt etmek içün qullanğan RF Silâlı quvetleriniñ tanıtuv belgileri olmağan rus arbiyleri), arbiy tehnikanı alıp Aqyarğa taba kettiler.


2014 senesi kiçik aynıñ 16

Qırım MC Yuqarı Şurasınıñ ögünde mitingler: biri –  Rusiyeniñ terkibinde muhtariyet talap etken Rusiye tarafdarları teşkilâtlarınıñ (tahminen 2 biñ iştirakçi), digeri – Ukrainanıñ topraq bütünligini desteklegen yerli ukrain vatanperverleri ve qırımtatarlarnıñ (5-10 biñ).


2014 senesi kiçik aynıñ 27

Tanıtuv belgileri olmağan rus arbiyleri Aqmescitteki Qırım MC ükümetiniñ ve parlamentiniñ binalarını muasarağa aldılar.


2014 senesi kiçik ayıñ 28

Qırım MC Yuqarı Şurası, RF Silâlı quvetleriniñ 31-nci Ava ücüm brigadasınıñ rus arbileri tarafından silâ ile tehdit etilip, «Qırımnıñ statusı ile bağlı referendum» keçirilüvine rey berdi, «Rusiye birligi» («Russkoye yedinstvo») fırqasınıñ temsilcisi Sergey Aksönovnı Qırım ükümetiniñ yolbaçsışı vazifesine tayin etti.

RF Silâlı quvetleriniñ bölükleri yarımadadaki Ukraina arbiy qısımlarını ve obyektlerini muasara etip başladı. Aqmescit ve Belbek ava limanları, Herson vilâyetinden Qırımğa qara kiriş yerleri blok etildi. Aynı künü, 150 biñge qadar şahsiy taqım, 90 uçaq, 120 tikuçar ve 880 tanknıñ cel etilmyesinen RF Cenübiy arbiy bölgesiniñ cenkke azırlığı teşkerildi.


2014 senesi saban ayınıñ 1

RF prezidenti V.Putin, Rusiye Federatsiyasınıñ Federal toplaşuvı Federatsiya Şurasına, «Rusiye Federatsiyası vatandaşlarınıñ, semetdeşlerniñ, Ukranada yerleşken  <…> RF Silâlı quvetleriniñ arbiy kontingentiniñ şahsiy erkânnıñ ömrü içün telükelerni yoq etmek içün Ukrainağa Rusiye quvetleriniñ kirsetilmesi aqqında» teklif yolladı. Federatsiya Şurası teklifke bir ağından rey berdi. Aynı künü, Rusiye ileri bölükleri Rostov, Voronej, Kursk, Belgorods, Brânsk bölgelerinden yerleştiler. Polesk, Slobojansk, Donetsk ve Qırım operativ yönelişlerinde 2014 senesiniñ quralayınıñ soñuna qadar Ukrainağa istidâ etmek içün tam dögüş azırlığı vaziyetinde olğan bir ileri gruppa yaratıldı.


2014 senesi saban ayınıñ başı

Işğalciler ukrain televizionını kestiler.


2014 senesi saban ayınıñ 18

Ukraina Anayasasına ve halqara uquqnıñ esas qidelerine zıt olğan ve halqaar toplulığı tarafından tanılmağan Qırımnıñ statusı ile bağlı sözde referendum olıp keçti. Rusiye tarafından idare etilgen tedbirni qırımtatarlar ve yarımadanıñ Ukraina tarafdarı ealisi boykot etti. 2014 senesi saban ayınıñ 14-nde Ukraina Anayasa mahkemesi, «referendum» keçirilgen Qırım MC Yuqarı Şurasınıñ qararını Anayasağa zıt ilân etti.


2014 senesi saban ayınıñ 18

Moskvada, RF prezidenti V.Putin, «Qırım Cumhuriyeti nazirler şurasınıñ başı» Sergey Aksönov, «Qırım Cumhuriyeti Yuqarı Şurasınıñ spikeri» Vladimir Konstantinov ve «Aqyarnıñ yaşayış faaliyetiniñ teminatı idaresiniñ teşkilinden Koordinatsiya şurasınıñ başı»  Aleksey Çalıy «Qırım Cumhuriyetiniñ Rusiyege qabul etilüvi aqqında muqavele»ni imzaladılar.


2014 senesi saban ayınıñ 21

RF prezidenti V. Putin bu «muqaveleniñ» tasdıqlanuvı aqqında ferman imzaladı.


2014 senesi saban ayınıñ 25

Qırımda Ukraina bayrağını tutqan soñki arbiy qısım – Arbiy deñiz quvetleriniñ «Çerkası» tarama gemisi zapt etildi. Qırım MC ve Aqyar şeeri tam şekildi RF Silâlı qvetleri tarafından işğal etilgen.